Dementie en communicatie
Dementie en communicatie of is het contact?
Mensen met dementie zijn net echte mensen. Natuurlijk, hoor ik je denken, want het is mijn … vader/moeder, broer/zus, vriend/vriendin (of wie dan ook) die deze ziekte heeft. En net als bij alle mensen is ook bij mensen die de ziekte dementie hebben niets hetzelfde. Zo zijn er veel verschillende vormen van dementie en daarnaast is iedereen ook nog eens uniek. Ieder mens verdient aandacht in contact. Ik wil je graag wat meer vertellen over contact maken met mensen met dementie. Als je weet hoe dat werkt kan iedereen het.
Communicatie of contact?
Als iemand die je dierbaar is ziek wordt wil je daar vast nog wel even mee praten. Nog even contact hebben. Voor mij zijn dat twee* verschillende dingen.
*Praten zie ik als in gesprek zijn, het uitwisselen van woorden waarbij wel elkaar verstaan en begrijpen. Als we elkaar niet begrijpen kunnen we elkaar vragen om verduidelijking.
*Contact is gecompliceerder. Het is meer dan alleen maar woorden uitwisselen. Het kan zelfs iets zijn zonder woorden uit te wisselen. Denk bijvoorbeeld aan iemand waar je verliefd op was. Hoe heerlijk was het om alleen maar hand-in-hand met elkaar te zitten… Samen. Volgens Van Dale is contact “aanraking, verbinding, voeling: in contact komen (met) of als tweede uitleg “onderlinge aanraking van elektrische geleidingen”. Hoewel de technische uitleg duidelijk anders is komt het toch dichtbij wat ik zie als contact: iemand weten te raken en dat samen ervaren. Dat merk je, dat voel je … ergens tussen je buik en je hart of misschien wel in beide. Soms kun je het ook zien, als iemand je een hand reikt of even een glimlach geeft of misschien wel tegen je zegt.
Hoe doe je dat dan? Contact maken bij dementie
Er zijn een aantal basis stappen die je neemt om in contact met iemand te komen. Normaal, op gelijkwaardig niveau, gaat dat vaak als vanzelf. Bijvoorbeeld: Je ontmoet iemand, reikt de hand, ontmoet de ander hand, schud deze en stelt je voor. Als je dit leest zie je al dat dit verschillende stappen zijn; 1. Je ziet de ander, 2. je hebt oogcontact of je spreekt iemand aan, 3. daarbij reik je de hand, 4. de handen passen in een handdruk, 5. terwijl je een schuddende beweging maakt of een ferme indruk, 6. stel jij je voor, stel je een vraag of zeg je iets aardigs. Dit zijn al 6 stappen.
Voor mensen met dementie gaat de wereld vaak sneller dan zij kunnen verwerken. Zoals bijvoorbeeld deze 6 stappen. Wil je echt in contact komen vraagt dat een aanpassing van jou. Door je daar vooraf van bewust te zijn kan jij je voorbereiden op een afstemming in jouw contact.
Snelle handvatten
1. Neem de tijd. Maak je hoofd leeg en kom echt voor de ontmoeting. Daarmee bedoel ik: geen gedachten over wat nog moet of wat je allemaal hebt meegemaakt en wat je daar weer van vond …
Laat de ander eerst ervaren dat jij er bent. Sta eerst even stil voor je recht op je doel afgaat en laat je waarnemen.
2. Doe maar één ding tegelijk en stel niet te moeilijke vragen. (Dit is van mij aan jou nu al een dubbele boodschap …)
Vraag bijvoorbeeld of iemand koffie wil, in plaats van “Wil je wat drinken, koffie of thee of liever iets kouds?”. En wat daar dan weer de vragen op kunnen zijn… dat wordt dan een groot web om in te verdwalen.
3. Blijf bij de ander, zowel lichamelijk als met je aandacht.
Bedenk daarbij: Niets moet! Verwacht niet te veel van de ander, maar stel ook niet te hoge doelen voor jezelf. Je zal zien of merken dat je zo tot de meest bijzondere ontmoetingen in contact kan komen.
Succes, want ontspanning, rust en genieten zou voor iedereen haalbaar moeten zijn!
Meer weten? | Neem contact op! |